आपत्ती व्यवस्थापन' आणि 'मानवी सुरक्षितता' यावर आधारित संरक्षणशास्त्रातील उपक्रमांमुळे विद्यार्थ्यांमध्ये सामाजिक जबाबदारीची जाणीव

Abstract

आजचा समाज अनेक नैसर्गिक आणि मानवनिर्मित आपत्तींच्या छायेखाली आहे. भूकंप, पूर, दुष्काळ, चक्रीवादळे, आग, अपघात, महामारी अशा विविध आपत्ती नियमितपणे होत आहेत. या आपत्तींमध्ये अनेक वेळा मोठ्या प्रमाणावर मानवी हानी, मालमत्ता नुकसान आणि पर्यावरणीय समतोल बिघडत असतो.  या परिस्थितीत 'आपत्ती व्यवस्थापन' हे एक महत्त्वाचे शास्त्र म्हणून उदयास आले आहे. हे फक्त तांत्रिक पातळीवर नाही, तर सामाजिक पातळीवरही खूप महत्त्वाचे आहे. मानवी सुरक्षिततेचा प्रश्न यासोबतच जोडलेला आहे. आपण सुरक्षित राहण्यासाठी केवळ पोलीस, लष्कर किंवा आपत्ती निवारण दलावर अवलंबून राहू शकत नाही. नागरिक म्हणून प्रत्येकाची जबाबदारी आहे. याच पार्श्वभूमीवर, शालेय व महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांना संरक्षणशास्त्रातील उपक्रमांतून आपत्ती व्यवस्थापन आणि मानवी सुरक्षिततेविषयी माहिती देणे, त्यात प्रत्यक्ष सहभाग घ्यायला शिकवणे आणि त्यातून सामाजिक जबाबदारीची जाणीव निर्माण करणे हे संशोधनाचे केंद्रबिंदू आहेत